Inspanningsastma of astma door inspanning?
Zondag reden renners in de Tour de France een bijzondere etappe.
Ze reden over stroken onverharde weg met stof en steentjes.
De beelden waren spectaculair en de met stof bedekte gezichten, gaven de renners een rauw en heldhaftig voorkomen.
Ik dacht terug aan mijn begintijd als wielrenner. Bij de beloftenploegen van Rabobank, Once, Kelme en Banesto waren opvallend veel wielrenners met een doktersverklaring: astma. De puffers voor een koers, keek ik met wantrouwen tegemoet. Doping op doktersrecept – vermoedde ik.
Tot ik na een koers in Vlaanderen in de kleedkamer zat en mijn gezicht in de spiegel bekeek. Ik was pikzwart. Alleen mijn oogbollen waren wit en er liep een schoon strookje over mijn wang waar de sluiting van mijn helm had gezeten. Natuurlijk had ik met mijn mond open gekoerst en ik besefte ineens hoeveel zwarte modder ik binnen had gekregen.
Niet vreemd dat er een ontstekingsreactie ‘wordt uitgelokt’.
Astma is een ontsteking van de kleine luchtwegbuisjes in de longen.
Er zijn sporters met astma die ondanks hun astma sporten, maar zijn er ook sporters die door hun sport astma ontwikkelen?
Hebben wielrenners en hardlopers die vaak trainen een verhoogd risico op astma?
Hoe zit het ook alweer met ademhaling?
Als we ademen, komt de lucht ons lichaam binnen door de luchtpijp, die zich splitst in twee takken, de bronchiën. In je longen splitsen deze bronchiën weer op in bronchiolen, die zich weer verdelen in talloze kleine longblaasjes. Via deze longblaasjes wordt zuurstof afgestaan aan het bloed.
De longen bevatten bij benadering 300 miljoen longblaasjes, die elk omgeven zijn door haarvaatjes. Het is vrijwel onmogelijk om door een grote hoeveelheid lucht in te ademen, het zuurstofgehalte in je bloed te verhogen. Het bloed is immers al bijna verzadigd met zuurstof. Je kunt ook geen water toevoegen aan een glas dat al vol zit.
Wat is zuurstofverzadiging precies?
De verhouding tussen de zuurstof die effectief in het bloed aanwezig is en de maximale hoeveelheid zuurstof die door je bloed opgenomen kan worden. Zuurstof wordt gebonden aan de hemoglobine die in elke rode bloedcel aanwezig is. Als je een gezonde hoeveelheid lucht inademt, zo’n 4 tot 6 liter per minuut in rust, dan is de verzadiging tussen 95 en 99%. Een 100% verzadiging wijst op een verminderd vermogen van het bloed om zuurstof af te staan aan spieren, organen en weefsels en dat wil je niet. Bloed moet zuurstof afstaan, niet vasthouden.
Het voelt wat tegenstrijdig, maar zuurstof heeft minder invloed op onze ademefficiëntie dan koolzuur. De frequentie en het volume van onze ademhaling worden bepaald door receptoren in ons brein. De receptoren monitoren de concentraties van koolzuur en zuurstof in je bloed en tevens de zuurgraad ervan. Als het koolzuurgehalte boven een bepaalde waarde stijgt, geven de receptoren een seintje dat er weer of meer geademd moet worden om van het overschot aan koolzuur af te raken.
Nu komt het interessante voor wielrenners en hardlopers
Als duursporter is het goud waard om gewend te raken aan hoge koolzuurwaarden. Een oefening om dat te doen is sporten met een neusademhaling en af en toe je adem vast te zetten. Daarmee leer je ook harder te lopen en harder fietsen met een neusademhaling.
Helpt dat ook tegen ontstekingen in de longen?
Volgens Patrick McKeown, schrijver van Zuurstofwinst, is het de moeite van het proberen waard.
Voor topwielrenners en lopers die de Olympische limiet kunnen halen, is het een complexe keuze: minder hard trainen met je mond dicht of toch volle bak koersen en trainen. Voor lopers die eerst en vooral lopen en fietsen voor hun gezondheid is het makkelijk in te voeren: één training per week sowieso met neusademhaling (en adempauzes) om te ervaren hoe je reageert op verschillende trainingen.
Heb jij ervaring met neusademhaling en/of inspanningsastma? Ik ben benieuwd naar je ervaringen.
Geen woord over de oudere sporter.
Dan bedoel ik ouder dan 60 jaar.
Vaak met niet gediagnosticeerd
chronische aandoeningen als hart en vaatziekten, COPD, diabetes, arthrose bij overgewicht, etc.
Daar zou ik als trainer of sportfysiotherapeut als eerste naar vragen.
Ik heb jaren last gehad van allergische astma icm inspannings astma.
Eerlijk gezegd hebben die pufjes mij nooit echt geholpen voor mijn gevoel. Wat wel werkt voor mij was rustig opstarten en een goede warming. Daarna was er dan meestal niks aan de hand.
Overigens gelukkig al jaren van de astma af. Wat natuurlijk nog vele malen beter is. Maar nog steeds maakt een goede warming up voor mij het verschil om echt lekker te presteren.
Ik heb al vele jaren last van inspanningsbenauwdheid. Voor het lopen neem ik salbutamol en heb ik nergens last van. Bij andere sportieve activiteiten, zoals wielrennen, wandelen of fitness, heb ik er geen last van.
Dank voor je reactie Rich, ben je ook aan het trainen voor een evenement?
Graag gedaan Koen. Ik train wel alsof ik aan wedstrijden mee doe, maar ik ben tevreden met duur-en tempolopen, intervals en trails op eigen gelegenheid. Het gedoe richting en tijdens wedstrijden ligt mij kennelijk niet zo. Voor de Rotterdam marathon daarentegen, de mooiste, maak ik graag een uitzondering, maar helaas liggen blessures wel eens in de weg.
Ik heb astma en ik neem altijd mijn puffer mee tijdens het hardlopen. Sinds ongeveer een jaar ren ik alleen nog maar met neusademhaling, weliswaar een stuk langzamer, maar hoef (bijna) nooit meer een puffer te gebruiken tijdens het hardlopen. Ik merk wel dat ik steeds sneller kan lopen met alleen neusademhaling, maar vraag me af of ik het tempo haal waar ik ooit was.. Maar buiten dat enorm blij, want het rent heerlijk zonder puffer!
Wat een mooi bericht Anouschka, erg mooi dat je merkt dat je steeds sneller wordt. Gelijkmoedig voorwaarts.