In een statig oud pand in Utrecht met hoge plafonds en grote houten deuren doe ik ademhalingsoefeningen met twaalf leidinggevenden van de NS.

Ze zijn niet alle twaalf even enthousiast over ademhalingsoefeningen, dus heeft Anne Johan Willemsen van Topmind me gevraagd om het dozijn te enthousiasmeren.

Anne Johan verzorgt een traject van 200 dagen bij de NS om van de goede leiders nóg betere leiders te maken.

En Anne Johan is fan van ademhalingsoefeningen, dus hij gunt de hardwerkende types van de NS de voordelen van een rustige ademhaling.

Ademhalingsoefeningen en stress

Anne Johan belt me een dag voor de sessie op om te benadrukken wat (niet) de bedoeling is:

‘Koen, de fysiologie van de ademhaling is natuurlijk rete-interessant en we weten allebei hoeveel klachten je kunt krijgen van teveel stress, maar deze groep zit niet te wachten op een biologieles of een pleidooi voor meditatie. Ze willen tips om efficiënter te werken.‘

Ik stel Anne Johan gerust en ga een rondje lopen in het bos om te bedenken hoe ik de groep enthousiast kan krijgen.

Wandelen in het bos vind ik nogal efficiënt werken – geen last van telefoon, prikkels op internet of een collega die koffie gaat halen. En tijdens het wandelen raakt mijn hoofd leeg, dus dan hoef ik niet te zweten op ideeën, ze komen vanzelf.

Maar ik heb het makkelijk. Want ik hoef op één dag maar één presentatie te geven terwijl ze bij de NS 4500 treinen op tijd moeten laten rijden. Ga er maar aan staan.

Als dat mijn verantwoordelijkheid zou zijn, zou mijn hoofd de hele dag een onrustige flipperkast zijn.

Ah.

Flipperkast.

Dat is wel wat voor deze sessie. Ik ga de groep aanmoedigen om ademhalingsoefeningen te doen voor meer rust in de kop. Niet voor ontspanning, maar juist voor meer focus.

Want in een grote organisatie – met veel collega’s en hoge werkdruk – herkennen ze vast de flipperkast.

Ik kan mezelf als voorbeeld gebruiken, want het boek Verademing was er bijvoorbeeld nooit geweest zonder ademhalingsoefeningen. En dan bedoel ik niet de oefeningen in het boek.

Dus in Utrecht vertel ik hoe ademhalingsoefeningen me helpen om een deadline te halen, ook als mijn hoofd onrustig is

In 2008 schrijf ik samen met psychiater Bram Bakker een boek over ademhaling.

Leuk idee natuurlijk: een boek schrijven over het onderwerp waar ik dan al 9 jaar enthousiast over ben.

Maareh, waar haal ik de tijd vandaan om een heel boek te schrijven? Een eigen bedrijf (oh ja, ook administratie), twee zoons, een lief, hobby’s (wielrennen, Murakami), vrienden.

En ook nog een boek schrijven?

Met wat kunst en vliegwerk hou ik vrijdagen vrij. Een lege agenda en een fijne plek om rustig te schrijven. Succes verzekerd voor een productieve schrijfdag.

Of toch niet?

Een lege agenda en een rustige werkplek is natuurlijk géén garantie voor een vruchtbare werkdag, dat maak ik mezelf alleen maar wijs.

Het voorbeeld dat ik de NS-ers geef leidt tot herkenbaar gelach.

Want als ik me op vrijdag in alle rust achter mijn laptop nestel, zijn er nogal wat beren op de weg.

Zo begin ik een keer met aandacht te typen tot ik na 6 (!) minuten even niet meer weet wat ik wil schrijven. Ik twijfel of ik iets moet schrijven over ademhaling bij kinderen. Of hoef dat niet in dit boek.

Nou ja, dat komt later wel. Ik sluit Word even af en ga naar mijn mail om te kijken of de uitgever al gereageerd heeft op hoofdstuk 1 dat ik hem vorige week opstuurde.

De uitgever heeft niet gereageerd, maar ik zie wel een mail van vriend Tim de Wit die vraagt of ik Nederland – Frankrijk (Europees kampioenschap voetbal 2008) kom kijken. Want na de 3-0 winst op Italië in de eerste poulewedstrijd kan het zomaar gebeuren dat 1988 herhaald wordt. Om in de stemming te komen stuurt hij me een compilatie van alle doelpunten van Oranje op het EK 1988.

Ik klik.

Nu moeten er natuurlijk direct alarmbellen afgaan, maar dat gebeurt niet.

Ik heb deze dag immers vrijgehouden om rustig aan het boek te werken, niet om doelpunten van 20 jaar geleden te bekijken. Maar er gaan nog geen alarmbellen af en voor ik het weet zit ik filmpjes te kijken van doelpunten en ben ik een halfuur verder.

Zo komt het boek natuurlijk niet af. Met een hoofd als een flipperkast, die reageert op alles wat toevallig voorbij komt.

De mensen van de NS herkennen het.

Een ademhalingsoefening is dan goud waard

Door met ademhalingsoefeningen aan de slag te gaan, herken je het wanneer je met je gedachten afdwaalt. Na een halfuur doelpunten kijken, bedenk ik me dat ik aan een boek bezig was.

Eerst doe ik twee minuten een ademhalingsoefening om mijn hoofd te legen.

Dan met focus weer verder.

Mensen die veel doen met ademhalingsoefeningen herkennen dit. De oefeningen zijn niet alleen voor ontspanning, maar juist ook om met aandacht een taak te kunnen doen.

Vorige week interviewde ik Bram Bakker nog over ademhaling en hij vertelde hetzelfde:

‘Op momenten dat ik normaal in de stress schoot, doe ik nu een ademhalingsoefening. Bijvoorbeeld in de file of vóór een voorstelling’.

Bij de NS deed iedereen mee met de ademhalingsoefeningen.

Anne Johan blij en ontspannen.

En ik stapte in de trein naar Hilversum. Even door het bos wandelen.