5 voordelen van 5 dagen vasten en 1 (groot) nadeel

5 dagen vasten: vorige week deed ik het en de uitkomsten zijn verbluffend.

Drie grote voordelen heb ik sowieso opgemerkt en twee voordelen heb ik hoogstwaarschijnlijk te pakken.

Wat heb ik gedaan en wat levert het op?

De 5 Day Fast van Ramon Siljade is een strikt programma waarbij je drie keer per dag eet. Marin – mijn zoon – merkt op de tweede dag op: Noem je dit vasten? Je eet net zoveel als normaal. Mijn bord ligt vol met 125 gram champignons, een ui en 200 gram bimi. En dat na een ontbijt met een halve appel, 20 gram walnoten en 20 gram cashewnoten.

Toch is het vasten. Op een hele dag eet ik niet meer dan 800 kcal en ik moet wel drie keer per dag 20 minuten bewegen.

Na de vijfde dag ben ik 3,3 kilo afgevallen en kan ik de balans opmaken.

Wat kilo’s kwijt voor mijn PR-poging later deze maand

Het eerste voordeel is: wat kilo’s kwijt voor mijn PR-poging later deze maand. Het is het minst belangrijke voordeel, maar wel lekker meegenomen. Op 16 maart liep ik in Amstelveen een 10 kilometer in 33:52”, dat is 23 seconden boven mijn PR. Met de 5 dagen vasten ben ik 3,3 kilo afgevallen. Daar komt zeker weer een kilo bij aan vocht en darminhoud, per saldo ben ik de komende maanden toch 2 kilo kwijt. Volgens de ProRun-calculator is dat goed voor dik een minuut op een 10 kilometer.

Eind april weten we of dit klopt.

Iets zwaars beginnen én afmaken

Zo’n PR lopen is op zich natuurlijk niet zo belangrijk. Er zijn zat lopers die sneller lopen en het maakt weinig mensen wat uit of ik wat sneller loop of wat langzamer. Toch is het betekenisvol om zo nu en dan een doel te stellen en met toewijding aan de slag te gaan. Iets zwaars beginnen én afmaken, sijpelt door in mijn gewone leven. Ergens aan beginnen is vaak leuk en makkelijk, maar om dan door te gaan als het moeilijk wordt (of saai), is een ander verhaal. Zo’n 5 dagen vasten is een krachtige manier om te oefenen met volharden, ook als het zwaar wordt. Natuurlijk kreeg ik nogal trek tijdens deze dagen. Terrassen in Amsterdam zaten vol en als ik boodschappen ging doen om voor Marin te koken, zag ik schappen vol met lekker eten. Toch is het gelukt om niks in mijn mond te stoppen wat niet op de lijst van Siljade stond; een mooie overwinning. Dat helpt zeker als ik straks een boek schrijf en na een leuk begin, worstel met een vervolg.

Oefenen met uitgestelde behoeftebevrediging

In het verlengde van iets beginnen én afmaken, zit uitgestelde behoeftebevrediging. Op dag zes was mijn havermoutpapje uitzonderlijk lekker en de lunch met soep en een salade met nootjes, tomaat en ei smaakte als een heus feestmaal. De beloning na uitgestelde behoeftebevrediging is groot en ik oefen om grote voordelen op lange termijn vóór behoeftebevrediging op korte termijn te plaatsen: da’s nogal een pluspunt, zeker in een tijd waar korte-termijn-dopamine-bevrediging altijd binnen handbereik is. Ik deed de 5 daagse samen met Eline, dat maakt zo’n uitdaging extra leuk: om het samen te doen.

Dan blijven er nog twee voordelen over.

Verreweg het grootste voordeel is vermoedelijk autofagie

Edward Blommaart is de Nederlandse Mr. Autofagie en van hem leerde ik een aantal jaar terug over dit bijzondere fenomeen op celniveau. Blommaart is biochemicus en hij promoveerde in 1997 (!) op een onderzoek naar autofagie, voordeel vier van dit rijtje.

Auto-fagie betekent letterlijk zelf-vertering. Het is een oeroud proces op celniveau waarbij disfunctionele organellen worden afgebroken en gerecycled. Blomaart schreef een interessant artikel over dit fenomeen. Samengevat: veel voorkomende diagnoses zoals alzheimer, parkinson, COPD, longfibrose, nierziekte, inflammatoire darmziekte, diabetes type II en varianten van kanker worden gelinkt aan ontregelde autofagische activiteit. Daarom moedigt Blommaart mensen aan om verantwoord te vasten.

Het is interessante kost. En ongrijpbaar. Tijdens mijn 5 dagen heb ik zeker autofagie bereikt. Het effect daarvan op lange termijn is niet te meten. Maar met de voordelen op korte termijn, is deze mogelijk ‘bijwerking’ een belangrijke bonus en op zichzelf zeer de moeite waard om vijf zware dagen te volharden.

Vetverbranding: een brandstof erbij

Het vijfde voordeel is een efficiënte vetverbranding. Op de derde dag kwam ik in ketose met een concentratie ketonen van 0,6 mmol/L. Ketose is een metabole staat waarin het lichaam vetten als brandstof gebruikt in plaats van koolhydraten. Nuchter sporten, lopen in D2, minder eetmomenten, minder koolhydraten: het zijn allemaal manieren om te leren dat je méér doet met je vetten. Met veel eetmomenten en veel koolhydraten wordt je lichaam een suikerverbrandingsmachine en dat is zonde. Want 1 kilo vet is goed voor 7000 kcal aan brandstof. Als je dan bedenkt dat je tijdens een marathon lopen slechts 3000 kcal produceert, kan dat dus prima op je vetten. Niet als je zo hard mogelijk loopt, maar met wat oefening en training kun je een behoorlijk tempo lopen, voornamelijk op vetten.

Ideaal voor lopers.

En voor mensen die hun dip van 16:00 in willen ruilen voor een constante dosis energie.

De theorie is mooi. Zondag ga ik een praktijktest doen.

Dan loop ik de marathon van Enschede. In de ochtend eet ik een havermoutpap, tijdens de marathon neem ik alleen water.

Geen sportdrank, geen gels en ook geen vijg of wat anders. Eerder liep ik eens een marathon op wat krieltjes, omdat de boodschap is dat je toch wat koolhydraten nodig hebt om je vetverbranding te activeren.

Zondag wil wel eens testen wanneer de man met de hamer komt als ik een marathon loop op neusademhaling en op water.

Al met al: het waren vruchtbare en interessante dagen, de komende weken leer ik meer over de effecten.

Naast de voordelen is er 1 groot nadeel aan vasten

Er zitten niet alleen voordelen aan vasten. Een groot nadeel is het aanwakkeren van het bekende jojo-effect. Wie in korte tijd gewicht verliest door weinig te eten, komt ná deze periode van schaarste snel weer kilo’s aan als je weer terug gaat naar je oude eetpatroon. Je krijgt niet alleen snel je verloren kilo’s terug, je krijgt er ook wat extra kilo’s bij.

Dat wil je niet.

Dus ben je nog gewend aan veel eetmomenten, eet of drink je nog geregeld na 20:00 ’s avonds en ben je gehecht aan veel koolhydraten en suiker: begin dan niet met vasten. Leer eerst dat je met minder eetmomenten prima functioneert en eet of drink vooral na 20:00 ’s avonds niets.

Vanuit een gezonde basis en een gezonde vetverbranding is dan een volgende stap met vasten pas leerzaam.

Neem de tijd.

De komende maanden lees en schrijf ik veel over voeding en experimenteer ik me suf. Heb jij nog vragen, tips en aanvullingen? Laat het weten.

Op naar zondag: ik ben heel benieuwd naar de uitkomst op de marathon op vijf bekers water.

Gelijkmoedig voorwaarts.

Over de auteur

In een periode dat ik meer Leffes dronk dan thee en vaker in een café een kipsaté at, dan dat ik de groente afdeling haalde in de supermarkt, kwam ik 8 kilo aan. Daarna leerde ik over vetverbranders en suikerverbranders en over het effect van voeding op je stemming. Hardlopen, ademhaling en kou zijn mijn lievelingsonderwerpen. En om daar met volle teugen van te genieten is goed eten een waardevol uitgangspunt. In 2026 verschijnt zijn nieuwe boek: Eten tot je erbij afvalt. Eet smakelijk!

Koen de Jong