Marathonexperiment: wel of geen koolhydraten?
Doodeng experiment: komende zondag loop ik een marathon en ik ga dat doen op een handje nootjes en een aardappel.
Ik eet namelijk steeds minder koolhydraten.
Omdat interessante types zoals medisch bioloog Remco Verkaik, arts William Cortvriendt en schrijfster Maaike de Vries er met enthousiasme en verstand over praten: meer vetten en minder koolhydraten is een uitstekend ‘dieet’ voor een portie energie. Want als je lichaam vaker geneigd is om je vet als brandstof te kiezen is dat gunstig, je hebt immers veel meer vet dan suiker (ook als je dun bent).
In theorie klinkt het logisch: eet vet, dan heeft je lichaam een voorkeur om vet als brandstof te gebruiken.
Ik ben nieuwsgierig naar wat het me brengt.
Soms gaat het goed: ik eet nauwelijks koolhydraten dankzij het kookboek van Cortvriendt en Prins (Hoe word ik 100) en ik voel me fit.
Soms gaat het mis: ik eet twee stukken taart en daarna ook nog een pak koekjes.
Sporten gaat altijd goed – zelfs op lege maag – hoewel lange fietstochten soms zwaar zijn.
Al met al gaat het prima op minder koolhydraten, maar toch knaagt er iets
Eigenlijk wéét ik nog steeds weinig over mijn energiegebruik. Wanneer stookt mijn lichaam vet en wanneer pakt mijn lichaam glycogeen?
Met een marathon op komst komende zondag, wil ik eigenlijk precies weten wát ik verbrand als ik aan het lopen ben. Want wat moet ik eten tijdens de marathon?
In koolhydraten stapelen de week voor de marathon geloof ik sowieso niet (meer).
En ik vind het ook gek om mijn lichaam vol te stoppen met goor snoep dat verkocht wordt als sportvoeding.
Maar helemaal geen gels onderweg vind ik nog wel wennen.
Zijn die gels voor onderweg nodig?
Of handig?
Of marketingflauwekul?
Maaike de Vries heeft veel ervaring. Ze liep de Jungfrau marathon op een ketogeen dieet (weinig koolhydraten) tijdens haar voorbereiding.
Tijdens de marathon nam ze geen gels of repen met toegevoegde suikers.
Toch liep ze de loodzware marathon gewoon uit en was ze na afloop laaiend enthousiast over haar nieuwe gerechten met veel vet en weinig koolhydraten.
Tijdens een lezing vroeg iemand haar – met lichte verbijstering – hoe dat in vredesnaam kon: een zware marathon zonder gelletjes.
De Vries nam de vragensteller in zich op en zei met een mysterieus lachje dat het helemaal niet zo moeilijk is.
Jij hebt genoeg vet voor wel 10 marathons, waar zou je gels en suikertroep voor nodig hebben?Â
Ze schudde ook nog een verhelderend rekensommetje uit haar mouw.
Een gemiddeld persoon kan tot een halve kilo glycogeen opslaan. 100 gram in de lever en 400 gram in de spieren. Dit is goed voor maximaal 2000 calorieën. Je vetvoorraad is veel groter. Een gemiddeld persoon heeft al gauw 100.000 calorieën aan vet, tel maar uit je winst als je die vetten als brandstof in kunt zetten.Â
Arts William Cortvriendt zegt eigenlijk iets vergelijkbaars, hoewel hij ook voorzichtig is**
Onderstaande grafieken uit het boek Lichter zijn duidelijk: beter kun je snelle koolhydraten mijden om op je zuinige vetten te kunnen lopen.
Door veel koolhydraten of suiker te eten schiet je suikerverbranding aan.
Want door de bloedsuikerpiek maakt je lichaam veel insuline aan. Slim natuurlijk, want zo krijg je geen diabetes. Alleen voor hardlopers is het eigenlijk een ramp, want veel insuline betekent ook dat je lichaam vet opslaat in plaats van als brandstof inzet.
Dit is helder.
Maar het irriteert me toch dat ik niet weet hoe mijn lichaam reageert op suiker. Reageert een lichaam van een ongezonde man van 80 (noem maar iemand) hetzelfde als het lichaam van een gezonde man van 39 (ik)?

Dus op internet bestel ik een apparaat waarmee ik mijn bloedsuikerspiegel kan meten (ja, die kun je gewoon bestellen*). Het is een wit rondje dat ik op mijn arm plak en een minuscuul naaldje prikt in mijn arm.
De komende 2 weken weet ik precies de glucosewaarden in mijn bloed
Vrijdag – de eerste dag – meet ik niet veel bijzonders, want ik eet gezond.
De glucosewaarden in mijn bloed schommelen tussen 3,4 en 5,6. Dat is prima. Mijn glucosewaarde stijgt niet na het eten (want groenten, noten en linzen) maar wél als ik achter de computer ga zitten om 21:00 uur. Om 21:45 ga ik mediteren en dan zakt de waarde weer (geen idee of daar een direct verband tussen is)
Op de 2de dag ga ik anders eten
De ogen van mijn zoon (10) worden groot als hij me de tafel ziet dekken voor de lunch
Want met de glucosemeter in mijn arm leg ik 2 gevulde koeken op mijn bord en zet ik een blikje cola (0,25L) bij mijn plek. Om niet lullig te doen, krijgt mijn zoon zijn geliefde Fanta. Bij het ontbijt heb ik al brood met jam gegeten en flinke hoeveelheden honing, iets wat ik eigenlijk nog zelden doe.
Om te checken of mijn bloedsuikerspiegel inderdaad stijgt en daarna flink zakt.
En ja hoor. Na een nacht waarbij de waarden onder de 4 blijven (en dus rood kleuren) zie ik na suiker en koolhydraatrijke maaltijden de hele dag mijn bloedsuiker pieken en dalen. Na de tweede piek ben ik een rondje gaan hardlopen, maar daarbij zag ik geen ander patroon dan na de eerste piek.
Ok. Ik weet nu in ieder geval dat de pieken en dalen die ik in boekjes lees niet alleen theoretisch zijn, maar ook echt gebeuren.
Komende week houd ik mijn bloedsuikerspiegel laag, om de vetverbranding áán te houden.
De marathon van Scheveningen naar Zandvoort loop ik dan met wat nootjes en een aardappel als koolhydraten – dus géén gels of repen.
Wat mijn bloedsuikerwaarden tijdens de marathon zijn, lees je volgende week.
Als ik de finish haal ten minste.
Wil je weten hoe het afliep?
Klik hier:Â https://www.sportrusten.nl/loodzware-marathon-op-4-aardappels-kan-dat/
* Ik raad je niet aan om zo’n apparaat te bestellen als je geen diabetes hebt. Het is een geinig experiment, maar het naaldje dat 14 weken in mijn arm prikt, voelt toch wat onnatuurlijk en de tintelingen in mijn arm lijken me niet erg gezond.
**Dit is een fragment uit een veel langer interview dat binnenkort verschijnt op www.hoewordje100.nl.





Ik heb al een paar keer een handje vol cashewnoten gegeten tijdens een halve marathon(oefening)..bevalt super Maar ze zijn wel droog.
https://www.ad.nl/koken-en-eten/vier-redenen-om-wel-koolhydraten-te-eten~af389039/
En zo blijven we weer in verwarring achter……….. #koolhydraten #voedingshype
Drie van de punten in dit artikel gaan over verlaagde vezelinname. Het is een verkeerde veronderstelling dat je per definitie minder vezels gaat eten als je koolhydraatarm eet. Met extra veel groente, pitten en zaden kun je minstens evenveel vezels binnenkrijgen, zo niet meer. Aan de koolhydraten zelf mis je niets.
Het punt over het hogere vetgehalte van het dieet is ook discutabel, daar zijn verschillende meningen over onder wetenschappers.
Ivo van de Peppel volgende wedstrijd op nootjes dan maar? (Ik wil ook een keer zo’n prikding proberen)
Mooi apparaatje ja (; Zeker voor endurance werkt dat best goed, maar ik zou wel proper low-carb adapted willen zijn en alsnog goed nadenken over voeding+electrolyten/timing. Er zijn echter genoeg (top) keto-atleten, dus kan zeker (;
Het Klopt toch nog eens serieus met voeding aan de slag gaan. Nu pakken we al vooral de noten en nooit snelle slurp zakjes, dus begin is er!
lieve god reageer op de stelling. niet persoonlijk.. nederland wordt wakker!!!!!!!!!!!!!!!!!
Ben heel benieuwd Koen. Succes en vooral veel plezier
Structureel geraffineerde koolhydraten beperken is voor ieder mens verstandig. Je voorkomt er veel meer mee dan alleen diabetes (denk ook aan hart vaatziektes, kanker, dementie oa). Door grote individuele verschillen is er niet één eetstijl die voor iedereen het gezondste is. Daarbij functioneert de stofwisseling tijdens duurinspanning anders: er is minder insuline nodig om KH op te nemen.
Monique hier had ik het over. Interessant onderzoek waar volgens mij best wel wat in zit.. Die marathon lijkt me doodeng.
Koen, heel veel succes en wijsheid.
Blijf goed luisteren naar je lijf, maar dat doe je vast!
Komt goed. Dank! Gr. Koen
Als ervaren gebruiker van de freestyle libre ofwel de knoop waarmee je je bloedglucose meet, wil ik even een misverstand uit de wereld helpen. Bij het dragen van de Freestyle libre heb je geen naald in je arm maar een kleine plastic buisje. De naald is er alleen om het buisje in je arm in te brengen. Het buisje is iets langer dan een halve centimeter. Als je het voelt en er last van hebt dan zit die niet goed en zit je hoogst waarschijnlijk in spierweefsel. Het beste meet de freestylelibre in zacht weefsel ofwel achterop je arm.
Hou er rekening mee dat er in de glucose waarden altijd 10 tot 20 minuten vertraging zit. Dit komt omdat de glucose meeting niet in het bloed wordt gedaan. Een vingerprikmeting is altijd nauwkeuriger en realtime info.
Verder veel succes met je uitdaging. Ook voor een diabeet is het interessant om te zien wat er bij een ‘gezond’ persoon gebeurd op het gebied van de glucose.
Zoals ultraloper Robert Boersma als commentaar bij het artikel geeft: het beste werk je op een combinatie van vet en koolhydraat.
Houdt daarbij in gedachte dat je het vet allemaal al in je lijf meesleept, dus dat hoef je onderweg niet te eten. De koolhydraten heb je beperkt bij je, maar kun je wel onderweg (iets) aanvullen.
Verder is “de lange duurloop” niet alleen om je vetverbranding te trainen, maar veel belangrijker is dat je pezen, gewrichten en zenuwen getraind worden om zoveel uur achter elkaar bezig te zijn. Je kunt ze dus prima overslaan als je een verhoogd risico op blessures wilt lopen (of dat het je niet uitmaakt hoe lang je er over gaat doen).
Nou Kees, daar kun je ook het tegenovergestelde van zeggen: als je een verhoogd risico op blessures wil hebben moet je veel kilometers maken. Zie: https://www.sportrusten.nl/hardloopblessures/ Maar vanwaar zo’n cynische reactie, ik loop lekker (met plezier), blessurevrij (al jaren) en echt niet zo langzaam (3u06′ op marathon). En met mij inmiddels ook duizenden anderen.
Sportrusten Je hebt helemaal gelijk dat met te veel lopen en te weinig herstel, je ook risico op blessures vergroot. En met 3:06 heb je een prachtig PR staan en waarschijnlijk in je leven al heel wat gelopen (Dat zeg je ook: al jaren) en dat goed opgebouwd. Mijn reactie is vooral gericht op mensen die nog niet zo ervaren zijn en het totaalplaatje niet voldoende in het oog houden en alleen die dingen er uit pikken die ze goed uitkomen.
Jij gaat lekker genieten van deze marathon onder pittige omstandigheden. Veel succes!
Er zit een hoop waarheid in, alleen jammer dat door subjectieve emotionele termen (“troep, goor”) mensen op het verkeerde been gezet worden. Verder loont het de moeite om je wat verder in de werking van het lichaam en het energiesysteem te verdiepen. Dan weet je bijvoorbeeld dat koolhydraten meer energie geven per liter zuurstof die je inademt. Dus bij hoge intensiteit (halve marathon in 1:30, 10 km, 5 km etc) wil je niet alleen op vetten, maar (ook) op koolhydraat bezig zijn.
Mijn ervaringen zijn subjectief en vol emotie. Het is een experiment met N=1 (ik). Dus als je er niets mee hebt: prima. Als je aan het denken gaat over je eigen hardlopen en eten: ook prima. Gr. Koen de Jong
Het naaldje zit toch 2 weken in je arm en geen 14 weken zoals je later in je column schrijft?
Oei. Even aanpassen. 14 dagen 🙂
Mirjam Schoon interessante kost!
Ben benieuwd. Succes
Succes! Ik hoop dat je je lichaam wel genoeg tijd hebt gegeven om te wensen aan weinig koolhydraten, want die inschakeling kost tijd!
Interessant Koen! Succes!
Leuk dat je zo experimenteert. Interessant!!
Ben heel erg benieuwd naar je ervaring zondag Koen! Succes en have fun!
Dank
Koen die snelle marathon liep jij niet alleen op een paar nootjes. En zoals al vaker aangeven op diverse reacties. Gaat om de manier waarop een ieder een marathon wil en gaat lopen. Op deze manier kom je vast aan. Maar niet in 3 uur. Want dan heb jij die koolydraten gewoon nodig. Zelfde als jou sportrusten. Marathon lopen met langste duurloop van 14 km. Ik heb heel veel mensen de afgelopen periode daarop terug zien komen. Gingen allemaal kapot na 3 uur. De uitzonderingen nagelaten. Die deden er 5 uur over. Maar ik hoop dat jij je onderzoek goed kan uitvoeren. En dat jij misschien ooit tot een doorbraak komt ivm optimale vetverbranding.
Zo doe ik het al maanden
Vandaag 30k trail gedaan op alleen water en bifi worstjes.
Koen, veel succes met het experiment. Ik ben heel benieuwd
Wordt vervolgd.
Dank. Jij ook. (14 minuten!)
Erg interessant! Succes zondag!
Interessante discussie en mooi artikel. Echter ik zweer bij koolhydraten . Ik ben ultraloper, dus loop afstanden langer dan de marathon op een redelijk tempo.. Als ik er 120 of meer kilometers erop heb zitten dan heb ik echt wel koolhydraten nodig om er nog 100 km aan vast te plakken..Dan gaan er liters chocomelk, gelletjes , cola, bananen in om niet om te vallen..juist die samenwerking van vetverbranding en het nemen van langzame en snelle suikers, zorgen ervoor dat je door kan gaan en een prestatie kan leveren.. Feitelijk is het zo dat je idd genoeg vet hebt om 10 marathons te kunnen lopen.. Maar vraag niet hoe en in wat voor tijd.. Zorg voor een goede balans en laat je niet gek maken door zgn nieuwe inzichten.. Rekken van spieren zou ook niet zinvol zijn. En toch zie ik alle olympische kampioenen rekken. Of zijn die gek?
Wauw! Spannend, maar ook superinteressant! Hoe dan ook, veel succes zondag!
Ha Koen, leuk te lezen allemaal. Ik ben nu zelf 9 mnd bezig met koolhydraten beperking, helemaal top. Ook ik sport hierbij, hardlopen, wandelen {Nijmegen} en straks {voorjaar} de racefiets erbij. Alles gaat mij makkelijker af sinds mijn koolhydraat beperkte leefstijl. En….16 kilo minder en na 15 jaar bloeddrukmedicatie, nu zonder pillen. Kortom een succes verhaal voor mij. gr. Dorien
Ben erg benieuwd hoe het gaat. Ik heb er al eerder een artikel over gelezen wat misschien interessant is.
https://www.google.com/amp/s/www.runnersworld.com/diet/can-eating-more-fat-make-you-a-better-runner%3famp
Erg interessant Elizabeth, bedankt voor het delen. Groet, Koen
Ga je niet veel harder op glycogeen? Het punt dat je lichaam overgaat op vet omdat de suikers op zijn is toch de man met de hamer?
Ik geloof best dat je een marathon in 4 uur op vet kunt lopen, maar een beetje snelheid is toch ook leuk?
Ha Arnout, dat je lichaam overgaat op vet als de suikers op zijn is kul. Je gebruikt altijd vet én suiker. Welke brandstof je voornamelijk gebruikt hangt af van aanleg (als je de marathon in 2u02’57” loopt kun je snoeihard vooral op glycogeen lopen) én hoe getraind bent. Je kunt je lichaam zeker leren om op vet harder te lopen. Mijn PR staat op 3u06, het is dan geen kunst om een marathon op nootjes in dik 4 uur te lopen. Ik wil wel een goede tijd zetten. Hoewel dat zondag wel lastig wordt met 42 kilometer windkracht vijf tegen op het strand. Wordt vervolgd.
vergeten info: het experiment staat vermeld op https://ketohuis.com/marathon
Hoi Koen, Fijn om te volgen. De maker van de website ketohuis.com gaat een soortgelijk experiment doen. Hij is een echte kenner qua keto levenstijl en misschien is het een leuk idee om hem eens te interviewen zoals je zo vaak doet met interessante personen.
Alvast veel succes.
Goed idee Rony, dank voor de tip!
Hey Koen,
Heel gaaf experiment!! Bijna de moeite waard om zelf een aantal weken met een naaldje in je arm rond te lopen.
Ben ook weer benieuwd wat het effect van fruit is op je bloedsuikerspiegel, of die suikers het zelfde effect hebben als koek en frisdrank.
Syb
Ha Syb, je kunt het prima af zonder die vervelende naald in je arm. Ik geloof niet dat die naald zo goed is, maar minder koolhydraten brengt me veel. Geluk, Koen
de link is denk ik:
https://www.iamafoodie.nl/
hoi koen, Die vetten inname, is dat elke dag vlees?
Nee. Dat wil ik de planeet dan weer niet aandoen. Ik vreet me ongans aan avocado’s en noten.
Hoi Koen,
ik heb deze reactie ook al eens geplaatst bij jouw blog ‘Wel of geen koolhydraten (2)?’
Maar ook nu ben ik benieuwd naar jouw mening.
En ik vind het moeilijk om in het licht van mijn verhaal te zien dat ‘DOOR FLORISV 14 MAART 2018 – 08:27’ zijn halve marathon toch sneller loopt zonder koolhydraten.
Hier mijn verhaal:
k volg nu ook een paar maanden jullie nieuwe koolhydraat-arme dieet.
Het bevalt mij erg goed alleen ik heb het idee dat mij iets opvalt tijdens mijn rustige trainingen. En volgens mij is jou (Koen) dit ook overkomen tijdens het 50km fietsritje.
De trainingen doe ik vrij streng in D1 (ik ken mijn waarden, omslagpunt en zones en blijf hier netjes binnen).
Nu heb ik het idee dat ik een hogere hartslag heb bij dezelfde snelheid waarmee ik normaal fiets.
Eerst had ik het idee dat ik slecht in vorm zou zijn, een momentopname, je dag niet hebben. Misschien wennen aan minder koolhydraten, maar toen zat ik langer te denken en kwam het volgende op:
– ik stap op de fiets met weinig tot geen koolhydraten (in de voeding vooraf)
– het lichaam haalt zijn energie uit de (ruim) beschikbare vetten
– het lichaam vindt het moeilijker om energie uit vet te halen dan energie uit koolhydraten te halen
– het lichaam moet dus in vergelijking met de koolhydraatverbranding meer moeite doen
– resultaat is een verhoging van de hartslag ten opzichte van de situatie waarbij koolhydraten volop aanwezig zijn
Nu ik het zo opsom vind ik het ineens veel beter verklaarbaar.
Maar … klopt mijn beredenering eigenlijk wel?
Als het zo is vind ik het prima, de gezondheidswinst door minder koolhydraten te eten vind ik belangrijk.
Dat ik in D1 (en uiteraard ook in D2 en D3) hierdoor iets minder hard fiets neem ik rustig op de koop toe.
En als ik een nieuw tijdritrecord (of halve marathonrecord) wil rijden (lopen) neem ik mijn benodigde koolhydraten voor zo’n zware inspanning.
Met vriendelijke groet,
Wouter Brink
Ha Wouter, het kan ook de temperatuur zijn. Het kan goed dat je straks bij zestien graden ineens veel harder fietst bij dezelfde hartslag. Eind maart weet je dat, laten we dan nog even contact hebben. Groet, Koen
Dus geen gelletjes, winegums, of repen meer, maar mezenbollen mee voor onderweg. Daar ga je van vliegen! 🙂
Dat lijkt me wel wat.
Ik loop nu ongeveer driekwart jaar altijd op een lege maag (alleen een kop koffie). Kostte een paar weken tijd om er aan te wennen. Ik loop nu veel vlakker en veel fijner dan na een berg koolhydraten! Ook hier N=1 dus geen “bewijs”, maar voor mij werkt het. En ik ben 8 minuten sneller op een halve marathon dan na de laatste keer vooraf stapelen!
Wow. Goeie berichten. Van harte!
Hallo Koen,
Dank weer voor je leuke blog!! Ik volg het nauwgezet en ik ben heel nieuwsgierig naar de uitkomsten.
Ook William Cortvriendt volg ik op de voet en ik ben er heel enthousiast over. Toch heb ik een vraag: artsen en voeding is nooit 2 handen op 1 buik geweest, helaas. Een collega van mij is voedingswetenschapper, opgeleid in Wageningen. Samen met andere voedingswetenschappers, sportdietisten en andere échte voedingsdeskundigen hebben zij I am a foody opgericht.
http://Www.iamafoody.nl
Inmiddels hebben ze 2 boeken op de markt:
– eet als een atleet
– eet als een expert
En zonder nu William te willen afvallen (ik ben écht een groot fan van hem) zou ik je toch willen vragen om jouw idee over deze Wageningse dames. Ik ben net begonnen in ‘eet als een expert’ dus ik kan er nog niet veel over zeggen, maar boeiend is het zeker en de link heel duidelijk.
ik ben echt heel benieuwd naar jouw mening.
Ik blijf je volgen!
Hartelijke groet,
Jolande
Ha Jolande, kun je in 3 zinnen uitleggen wat de Wageningse dames over voeding zeggen?
Wat een super experiment weer, Koen. Zo fijn dat jij die dingen allemaal netjes test. Ik ben erg benieuwd naar hoe het bevalt tijdens het lopen.
En wat zijn gels? Hardloopsnoep met extra suiker er in zeker?
Ja Kitty, erg leuk experiment. Interessante kost, en ik leer allemaal nieuwe dingen waar ik op voorhand helemaal geen rekening mee hield. Gels zijn inderdaad zoet snoep,(*) dat met wat marketing aan de man wordt gebracht als sportvoeding. Groet Koen. (*) Ik vind een komma wel op z’n plaats, omdat ik wel van een extra pauze hou in deze zin.
Hoi Koen
Interessant ! Waar heb je dat apparaatje besteld ?
Succes!
Groetjes fernanda
Ha Fernanda, ik raad je af om zo’n naald in je arm te prikken. Maar als je het écht wil weten: http://www.freestylelibre.nl/. Geluk, Koen