Goed nieuws: we kunnen afstervende weefsels soms reactiveren.
Hoe zit dat?
Ons lichaam veroudert en takelt af.
Dat is een waarheid waar iedereen die de 40 gepasseerd is mee te maken krijgt. Soms is die aftakeling alleen maar lichamelijk, we herstellen minder goed, we krijgen blessures, en onze PR’s zijn jaren oud. Maar vaak takelt ook de geest af. We vergeten dingen. Zijn minder flexibel. Worden somber.
Sinds mensenheugenis hebben mensen geprobeerd om iets tegen dit noodlot te ondernemen.
Antioxidanten.
Gezond eten.
Sporten.
Yoga.
Zelfs baden in ezelinnenmelk of baden in het bloed van jonge maagden.
Gravin Elisabeth Báthory (1560 – 1614) probeerde volgens de legende haar jeugd te behouden door te baden in het bloed van jonge maagden
Sommige dingen helpen, anderen dingen werken tegenovergesteld. Je kan het ouderdomsproces versnellen: roken, drinken, overgewicht, stress. Maar je kan het ook vertragen: gezond eten, gezond leven, geestelijk actief blijven… hardlopen!
Ten opzichte van de generaties vóór ons hebben wij een groot voordeel want we beginnen te begrijpen hoe veroudering werkt. Door onderzoek naar het menselijk lichaam en de weefsels waaruit het is opgebouwd.
Door die kennis komen nu de eerste medicijnen te voorschijn die het verouderingsproces werkelijk kunnen vertragen of zelfs omkeren. Maar hun bijwerkingen zijn nog zo goed als onbekend, zeker op langere termijn.
Een andere, misschien meer natuurlijke therapie die de laatste jaren opkomt is zuurstoftherapie
Het idee is dat naarmate we ouder worden, sommige delen van onze weefsels te weinig zuurstof krijgen. Hierdoor gaat het weefsel in een slaapstand en sterft vervolgens af. Die slaapstand en dat afsterven stimuleren vervolgens een ontstekingsreactie, die zorgt dat er nog minder toegang is voor zuurstof. Een vicieuze cirkel van verval. Dit proces kan zich voordoen in onze inwendige organen maar ook in onze hersenen.
Of dit gebeurt en hoe snel dit gebeurt ligt aan onze leefstijl en aan onze genen. Dat is dus voor iedereen verschillend, en – deels – beïnvloedbaar. Ook door een ongeluk kan zo’n inwendige ontsteking ontstaan bijvoorbeeld door een trauma van de hersenen. Brommerongeluk. Kopstoot. Bermbom.
Zuurstoftherapie verhoogt tijdelijk de zuurstofconcentratie in ons lichaam, inclusief de hersenen
Hierdoor krijgen de cellen in de afstervende en slapende weefsels weer zuurstof en kunnen reactiveren en soms regenereren.
Er zijn twee methoden om die extra zuurstof in de weefsels te krijgen:
- Hyperbare zuurstoftherapie
- Trainen met extra zuurstof
Hyperbare zuurstoftherapie is duur en gebeurt meestal in gespecialiseerde centra. Topsporters zoals Novak Djokovic hebben er een in hun huis.
Bij hyperbare zuurstoftherapie verblijf je 2 uur in een drukcabine van 1.5 tot 2 atmosfeer, terwijl je 95-100% zuurstof inademt. De hoge zuurstof zorgt ervoor dat de zuurstofconcentratie in het bloed wordt verhoogd en de verhoogde druk dat het zuurstof in de weefsels doordringt.
Naast het “recreatieve” gebruik van hyperbare zuurstof door atleten wordt deze therapie vooral in de kliniek ingezet bij bepaalde aandoeningen zoals moeilijk genezende wonden. Er zijn ook goede resultaten behaald bij hersentrauma’s en fibromyalgie. Daarnaast helpt deze therapie in een muismodel van Alzheimer.
Vorige maand werd de eerste studie gepubliceerd waar een 59 jaar oude vrouw met beginnende Alzheimer werd behandeld met hyperbare zuurstof, waarbij een duidelijke verbetering in hersenfuncties werd vastgesteld. Hoewel dit een hoopvol bericht is, moeten we nog oppassen om te vroeg te juichen.
Opvallend is wel dat mensen die hyperbare zuurstoftherapie hebben ondergaan soms weer toegang krijgen tot bepaalde onderdrukte herinneringen. Het lijkt er dus op dat deze therapie werkelijk iets met de hersenen doet.
Het ligt voor de hand dat deze therapie ook zou kunnen werken bij andere hersenaandoeningen waar ontstekingsreacties van de hersenen bij betrokken zijn, misschien zelfs bij depressiviteit [The Inflamed Mind: A Radical New Approach to Depression Edward Bullmore Short (2018)].
Nadeel van hyperbare zuurstoftherapie: het is duur.
Trainen met extra zuurstof is relatief goedkoop
Bij trainen met extra zuurstof wordt in plaats van verhoogde omringende luchtdruk, lichamelijke inspanning gebruikt om extra zuurstof in alle uithoeken van het lichaam te krijgen, geholpen door de verhoogde bloeddruk tijdens het sporten.
In de praktijk doe je 15 minuten intensieve oefeningen op een hometrainer of spinner terwijl je hoog zuurstof inademt via een masker. Het is de armeluismethode, want je kan een zuurstofopstelling eenvoudig zelf in elkaar knutselen.
Maar we zijn hier typisch aan het biohacken, want een serieuze vergelijking tussen hyperbare zuurstoftherapie en trainen met extra zuurstof is nooit gemaakt.
Desondanks heb ik het afgelopen jaar geëxperimenteerd met een zelfgebouwde EWOT opstelling, ook gedurende de training voor een marathon.
Lees zijn verslag volgende keer op deze plek.
je mag aannemen dat je bij inspanning al een saturatie hebt van 100% hetgeen betekent dat je rode bloedcellen goed gevuld zijn met zuurstof. extra zuurstof gaat dan niet helpen, ook in de geneeskunde was lange tijd het adagio, geef maar zuurstof, baat het niet dan schaadt het niet. dat blijkt niet het geval hyperoxygenatie heeft wel degelijk bijwerkingen. je wordt niet jonger en vitaler van extra zuurstof integendeel. “Evidence suggests that pumping in too much oxygen too quickly can strip the molecule of a single electron, creating a free radical. Free radicals, linked to rapid aging, are highly reactive with other molecules, including vital DNA and proteins, the destruction of which can damage or kill cells.”
Overigens gaat het zuurstofrijke bloed vooral naar de spieren tijdens de inspanning dus daarmee krijg je niet opeens in alle uithoeken extra zuurstof. een groot deel van de darmklachten tijdens marathonlopen is te wijten aan de verminderde doorbloeding van de darmen. ze krijgen te weinig zuurstof, ook al komt er genoeg zuurstof via de longen in het bloed. de overlevingskans na hartinfarctneemt af als de patient extra zuurstof krijgt. en dat geldt voor meer aandoeningen. dus Jonger en gezonder wordt je er zeker niet van. https://www.healthline.com/health-news/liberal-use-of-oxygen-increases-risk-of-death-for-acutely-ill#1
Een verademende reactie. Dank u wel. Laten we toch voorzichtig zijn met al te veel geëxperimenteer. En daarbij onze pretenties niet te hoog opschroeven. Bewegen sporten prima. Ik ben een voorstander van aandacht voor de ademhaling. Waarbij ik zeker mijn vraagtekens zet bij de methode van Wim Hof. Dat gaat allemaal veel te wild en onbeheerst.
Arjan Steehouder
Hoi Johan, de extra zuurstof gaat niet in de rode bloedcellen zitten maar lost op in het plasma. Dit is de reden dat de extra zuurstof plaatsen kan bereiken die niet (meer) toegankelijk zijn voor rode bloedlichaampjes.
Zie onder. Je zou inderdaad verwachten dat extra zuurstof toxisch zou zijn, maar decennialange ervaring met hyperbare zuurstoftherapie heeft geen nadelige bijwerkingen laten zien, behalve soms oorpijn en duizeligheid. Het menselijk lichaam is kennelijk in staat de vrije radicalen efficiënt onschadelijk te maken. Bedenk dat we continu in 21% zuurstof gas leven. Bedenk ook dat duikers blootgesteld worden aan veel hogere partiële zuurstofspanningen.
Maarten, het plasma bevind zich in de bloedvaten, net als de rode bloedcellen, zij komen dus op de zelfde plaatsen, er is altijd een deel zuurstof vrij in het bloedplasma. deze zuurstof verlaat de bloedbaan via difusie naar de weefsels die zuurstof nodig hebben. op dat moment laten de rode bloedcellen ook hun zuurstof los, en is er weer vrij zuurstof in het bloed het draait allemaal om evenwicht. maar als je via zuurstoftherapie de hoeveelheid vrije zuurstof verhoogt is dit evenwicht verstoord, en gaat er teveel zuurstof naar de weefsels die daar niet altijd blij mee zijn. Patienten met een hartinfarct kregen tot voor kort allemaal extra zuurstof dit bleek echter de overlevingskans te verkleinen. daar zijn we nu maar mee gestopt. Er is mijn inziens geen goede extra zuurstof in te nemen als je al een zuurstofsaturatie hebt van 98-100%. Link. -toxiciteit van zuurstof https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430743/
laatste zin mist het woordje reden. er is geen goede reden. overigens nogeen leuke link over de zuurstofhype.
https://www.everydayhealth.com/news/getting-high-on-air-oxygen-energy-boost-health-risk/
Je schijft: “Er is mijn inziens geen goede [reden] extra zuurstof in te nemen als je al een zuurstofsaturatie hebt van 98-100%. “. Dit klopt niet en ik baseer me puur op de medische literatuur om dit te weerleggen. Die medische literatuur wordt bijvoorbeeld goed samengevat in Medscape, een website en online hulpmiddel voor dokters en medisch personeel. De relevante link is https://emedicine.medscape.com/article/1464149-overview (gratis registratie). “Most oxygen carried in the blood is bound to hemoglobin, which is 97% saturated at standard pressure. Some oxygen, however, is carried in solution, and this portion is increased under hyperbaric conditions due to Henry’s law. Tissues at rest extract 5-6 mL of oxygen per deciliter of blood, assuming normal perfusion. Administering 100% oxygen at normobaric pressure increases the amount of oxygen dissolved in the blood to 1.5 mL/dL; at 3 atmospheres, the dissolved-oxygen content is approximately 6 mL/dL, which is more than enough to meet resting cellular requirements without any contribution from hemoglobin. Because the oxygen is in solution, it can reach areas where red blood cells may not be able to pass and can also provide tissue oxygenation in the setting of impaired hemoglobin concentration or function.” Zie in dit Medscape artikel ook discussies over veiligheid en contraindicaties. Hyperbare zuurstoftherapie geeft bijvoorbeeld geen verhoogd risico op kanker. Een overzichtsartikel over de bijwerkingen van hyperbare zuurstoftherapie concludeert: “HBOT remains among the safest therapies used today.” (https://www.liebertpub.com/doi/full/10.1089/wound.2016.0718)
Ik dacht, dat het bloed eigenlijk al bijna voor 100 % verzadigd is met zuurstof, zeg maar voor 98 %. Reden voor de betrekkelijke zinloosheid van als maar diep ademhalen met als motief : dan krijg je meer zuurstof in het bloed. Waarom dan zuurstoftherapie ?? Al die moeite voor misschien 2 % meer verzadiging ? Ik begrijp het niet !
Zie boven. De extra zuurstof wordt door het plasma vervoerd, niet door de rode bloedlichaampjes.
Het is ook wel ingewikkeld ;-). Wat is nu het verschil in effect tussen hyperventileren en extra zuurstof gebruiken?
Zucht (extra lucht toevoegen, met dus extra zuurstof, maar of dat dan opgenomen wordt in het bloed én of het dan de cellen bereikt…). Nog maar een zucht.
Bij hyperventileren verlaag je vooral het CO2 gehalte van je bloed (en dat is slecht), terwijl je O2 gehalte niet erg wordt verhoogd.